ÖZET

1970’lerden itibaren dünya genelinde çevre eğitiminin gerekliliğine yapılan vurgu, 1990’lardan itibaren Finlandiyalı sanat eğitimcilerinin sanat eğitimi ve çevre eğitimini birleştirdikleri yeni bir anlayışa kayarak sanat temelli çevre eğitimini doğurmuştur. Doğa ile bağ kurmada ve güncel ekolojik zorlukların farkına varılmasında, sanatın bir anten işlevi gördüğü savunulmuştur. Çevre eğitiminde; doğa bilimlerine dayalı mevcut uygulamalar paralelinde konumlandırılmaya çalışılan bu anlayışta, katılımcıların duyu ve algılarını doğayı algılamalarına açık hale getirmeye yarayacak birtakım etkinlikler geliştirilerek çevresel bir duyarlılık oluşturmaya çalışılmıştır. 1995’le birlikte çerçevesi ortaya konulmaya başlanan bu yaklaşım süreç içerisinde bir takım sanat temelli etkinliklerle kuramsallaştırılmıştır. Sanat eğitimcisi Meri-Helga Mantere’nin bireylerin çevreleri ile bağ kurmalarını kolaylaştıracak öncü çalışmaları ile bir anlayış oluşturulmasına önayak olmuştur. Jan van Boeckel tarafından bu anlayış adı altında konumlandırılan üç uygulama örneği kuramsallaştırılarak uygulanmıştır. Bu araştırmada; sanat yapma, sanat eğitimi ve çevre eğitimi kavramları detaylandırılmış, sanat temelli çevre eğitiminin genel çerçevesi ortaya konularak Mantere ve van Boeckel tarafından uygulanan dört etkinlik örneği üzerinden incelenmiştir. Bu kapsamda araştırmanın bulguları doküman incelemesi yoluyla elde edilmiş, verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmada, sanat temelli çevre eğitimi kapsamında uygulanan etkinlik örneklerinin bireyin doğa ile bağlantı kurmasında ve ekolojik zorluklara yönelik bir anlayış geliştirilebilmesinde yeni ve farklı eğitsel olasılıkları içerisinde barındırabilecekleri düşünülmektedir.