Göstergebilim son yıllarda dilbilimide kapsayan, hayatımızın her alanından beslenen ve her alanına dahil olan bir bilim dalıdır. Temel düşüncesi dil dışı iletileri çözümlemek ve anlamlandırmaya dayanır. Mitlerde oluşan simgelerden, çevre içi kuralların oluşturduğu ikonlara kadar tüm nesnelerin belirli bir oluşum ve anlamlandırma süreci vardır. Göstergebilim bu anlamlandırma sürecine dahil olan bireyi, toplumu ve ortak bilinci işlemektedir. Anlam derinliğini görsel karelerden alan sinemalar, dilbilimi birliği ile açığa çıkan ürünler sunar. Sinemanın dilini anlamak ve anlatmak söz konusu olduğunda; dilbiliminin ve göstergebilimin söylemlerini ele almak gerekir. Sinemanın, bir anlatım aracı olmasının sebebi de kendine özgü bir dili olmasından kaynaklanmaktadır. Sinema göstergelerle, biçimlerle, simgeler ve imgelerle çepeçevre sarılmış bir dünyanın aktarımını sunan bir dil ortaya çıkarır. Bu anlamda sinema, bir çok disiplinle beraber oluştuğundan göstergebilimin temelini oluşturan yapısalcı kuram tarafından incelenerek bilimsel bir bağlam içerisinde ele alınabilir. Bu araştırmanın amacı göstergebilim kuramı içerisinde Greimas'ın eyleyenler modelini referans alarak, anlamı oluşturan kesitlerden, karekter ve film anlatımına ait göstergelerden yararlanılarak A.I. Artificial Intelligence isimli filmin nasıl bir süreç izlediğini analiz etmektir.

ÖZET

Sanat en temel tanımıyla yaratıcılık ve hayal gücü sonucunda meydana gelen anlatım biçimidir. İnsanın hayal, duygu ve düşüncelerini gerçek ve soyut materyallerin yanı sıra yaratıcılıklarını da kullanarak bireyi etkileyecek bir şekilde özgün olarak ifade etmesidir. Sanat, yüzyıllardır insanoğlunun kendini ifadesinin bir yolu olmuştur. Mağara duvarlarını kullanarak resimler oluşturan insanlardan günümüze gelinceye dek sanat, yaşamın vazgeçilmez bir unsuru haline gelmiştir. Erken çocukluk döneminden itibaren çocuklara sunulan sanatsal etkinlikler, onların hayal güçlerini geliştirerek başta yaratıcılıkları olmak üzere pek çok gelişim alanını destekleyerek kendilerini özgürce ifade etmelerinde son derece önem arz etmektedir. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, “Sanatsız kalan bir milletin hayat damarlarından biri kopmuş demektir.” sözüyle, sanatın insanlar için önemine ve sanat yoksunluğunun doğuracağı olumsuz sonuçlara vurgu yapmıştır. 2020 yılının bahar aylarında ortaya çıkan Covid-19 pandemisi tüm dünyada pek çok farklı açıdan insan yaşamını olumsuz etkilemiş, çoğunlukla etkileşimli ve bir arada yapılan sanat etkinlikleri de bu durumdan fazlasıyla payını almıştır. Ancak bu olumsuz yaşantı ve kriz süreci aynı zamanda sanat açısından beklenmedik bir fırsatı da doğurmuştur. Her krizin bir “tehlike” ve “fırsat” içerdiği Çin alfabesinde farklı sembollerle ifade edilmiştir. Zira, ünlü İngiliz siyasetçi Winston Churchill de bu duruma işaret edercesine “İyi bir krizi asla ziyan etmeyin.” demiştir. Pandemi sürecinde ister müze ziyaretleri isterse konserler ve atölye etkinlikleri gibi pek çok sanatsal etkinlikte artan bir şekilde dijital kanalların kullanılması, tüm dünyada sanatın çocuklar için demokratikleşmesine hizmet ederek sanat bağlamında çok büyük katkı sağlamıştır. Bu noktadan hareketle, derleme türündeki bu çalışmada, sanatın çocuklar için öneminin ve gerekliliğinin vurgulanmasıyla birlikte, tüm dünyayı etkisi altına alan ve insanlık tarihinin en önemli toplumsal sınavlarından birinin verildiği Covid-19 pandemisi döneminde sanatın tüm toplumla birlikte onun özelinde çocuklara takdimi ve katılım süreçlerinde yarattığı değişikliklerin ortaya konulması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, “Sanat-insan ilişkisi nasıldır ve neden önemlidir?”, “İnsanın sanatsal gelişimi nasıldır?”, “Erken çocukluk döneminde sanatın gelişim alanlarına etkisi nasıldır?” ve “Covid-19 pandemisi sanat açısından nasıl bir sonuç ortaya çıkarmıştır?” sorularına cevap aranmıştır. Bu çalışmanın, eğitim programcılarına ve yöneticilerine, öğretmenlere, çeşitli alanlarda çocukla çalışan uzmanlara, öğretmen ve uzman adaylarına, ebeveynlere ve bu konu bağlamında çalışma yapmak isteyen araştırmacılara yol göstereceği düşünülerek çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

Bu çalışma bir eylem araştırmasıdır. Araştırma 2021-2022 öğretim yılında Ankara ilinde 92 ilkokul öğrenci ile yürütülmüştür. Çalışma aynı zamanda bir akran öğretimi çalışmasıdır. Araştırma öncesinde anket aracılığıyla problem durumu olarak tespit edilen Küllü Fatma masalının az bilinirliği durumunun iyileştirme önerisi olarak bahsi geçen masalın akran öğretimiyle anlatımı sonrasında illüstrasyonlarla, ürünlerle öğrenciler tarafından çalışılmasının ardından illüstrasyon ve ürünlerin sergilenmesi süreçleriyle masalın bilinirliğinin artırılması çalışılmıştır. Veri toplama araçları anket, görsel mesajlar ve katılımcı gözlemci gözlem notlarıdır. Veri toplama araçlarının kapsam geçerliği araştırmacıların yanı sıra alan eğitiminde uzman bağımsız bir araştırmacı tarafından da kontrol edilerek geçerlik sağlanmıştır. Verilerin analizinde içerik analizi, betimlemeler ve de basit istatistikten faydalanılmıştır. Araştırma sonucunda Küllü Fatma masalının bilinirliğinin artırılmasında akran öğretimi ile masalın anlatımı sonrasında illüstrasyonlar, ürün çıkarma ve sergileme süreçleri sonrasında masalın bilinirliğinin artırıldığı bulunmuştur. Kültürel mirasımızın ve Milli değerlerimizin yaşatılmasında Anadolu’da az bilinen farklı Anadolu masallarının illüstrasyonlar yoluyla çalışılması ileriki araştırmalar için önerilmektedir. Ayrıca bu araştırmanın ayrıntılı betimlemesinin kendi sınıflarında masal ve sanatı harmanlamak isteyen öğretmenlere de rehber olacağı düşünülmüştür.

Bu araştırma, görsel sanatlar (resim iş) öğretmenlerinin örgütsel bağlılıkları ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkiyi incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2021-2022 eğitim öğretim yılında görev yapmakta olan, basit seçkisiz örnekleme yöntemiyle seçilen, 66’sı kadın(%78,6), 18’i erkek(%21,4)  toplam 84 görsel sanatlar öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada karma model türlerinden sıralı açıklayıcı desen kullanılmıştır. Nicel verilerin toplanmasında Kişisel Bilgi Formu, Örgütsel Bağlılık Ölçeği, Beş Faktörlü Kişilik Ölçeği, nitel verilerin toplanmasında görüşme formu kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde SPSS 26 istatistik programı kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre öğretmenlerin kişilik özellikleri ile örgütsel bağlılıkları arasında negatif yönlü düşük düzeyde anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte yaş değişkeni açısından baktığımızda, 25-34 yaş aralığı ile 55 ve üstü yaş aralığında, 55 ve üstü yaş lehine alt boyutlardan duygusal bağlılıkta anlamlı fark bulunurken, 35-44 yaş aralığı ile 55 ve üstü yaş aralığında 55 ve üstü yaş lehine alt boyutlardan devam bağlılığında anlamlı fark tespit edilmiştir. Medeni hal değişkenine göre evli olanlar lehine anlamlı bir fark tespit edilmiştir. İş tecrübesi değişkenine göre incelediğimizde örgütsel bağlılık ve alt boyutlarında bir farka rastlanmamıştır. Eğitim durumu değişkenine göre örgütsel bağlılık ve alt boyutlarında anlamlı bir farka rastlanmamıştır. Cinsiyet değişkeni açısından baktığımızda öğretmenlerin kişilik özellikleri ve örgütsel bağlılık düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Yapılan görüşmeler sonucunda ise genel anlamda öğretmenlerin mesleklerinden memnun oldukları, sevdikleri sonucuna varılmıştır. 

Bu araştırmada, öğrencilerin pedagojik sanat eleştirisi yeterlilik algılarını incelemek ve sanat eleştirisi etkinliklerinin öğrencilerin sanatsal çalışmalarına olan yansımasını ortaya koymak amaçlanmıştır. Çalışma Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi’nin orta ölçekli bir ortaokuluna devam eden 25 öğrenci ile yürütülmüştür.

Araştırma karma yöntem araştırmalarından yakınsayan paralel desen yaklaşımıyla desenlenmiştir. Araştırmanın nicel boyutunda Önal ve Taşkesen (2020)’in “Pedagojik Sanat Eleştirisi Yeterlilik Algısı Ölçeği”, nitel boyutunda ise “Görsel Eleştirme Formu” kullanılmıştır. Araştırmanın nicel verilerinin analizinde SPSS 26.00 programı kullanılmıştır. Pedagojik Sanat Eleştirisi Algı Düzeylerinin ölçülmesi için betimsel istatistik, cinsiyet değişkenine göre farkı bulmak için bağımsız örneklemler T Testi, öğrencilerin pedagojik sanat eleştirisi algı düzeylerinin ön test ve son test puanları arasındaki farkı tespit etmek için ise bağımlı örneklemler T Testinden faydalanılmıştır. Çalışmanın nitel verilerini değerlendirmek için Betimsel Analiz yöntemi kullanılmıştır.

Araştırma sonucunda ortaokul öğrencilerinin pedagojik sanat eleştirisi yeterlilik algılarının iyi düzeyde olduğu, öğrencilerin ön test ve son test puanları arasında sadece kadın öğrencilerin lehine anlamlı farkın olduğu, öğrencilerin sanat eserlerine ilişkin yorum yapabildikleri ve farklı yaklaşımlar geliştirdikleri sonucuna varılmıştır.   Öğrencilerinin oluşturdukları sanatsal ürünler karşılaştırıldığında sürecin sonunda özgün çalışmalar ortaya koyabildikleri tespit edilmiştir. Pedagojik sanat eleştirisi etkinliklerinin ortaokul öğrencilerinin lehine hem sanat eleştirisi yapabilme bağlamında hem de sanatsal ürün ortaya koyma noktasında olumlu sonuçlar çıkardığı görülmüştür.

It is known that art education is an educational process that covers all areas of fine arts and creative activities. Performing arts course, on the other hand, is a course that allows to bring together cultural values in dance, theater, music and so on. In today's world, with the development of technology and the increase in environmental stimuli, art education and teaching in a single place becomes more difficult, and outdoor teaching methods become more meaningful. Outdoor teaching methods are defined as out-of-class practices that respond to students' interests and needs and aim to gain knowledge and skills for the purposes of the course. From this point of view, the aim of the study is to make an application that will reveal whether folk dances are effective as an outdoor teaching method in art education and to examine the opinions of the students participating in the application. In terms of research type, it is a qualitative, phenomenological study. The Study Group of the research consists of 30 students who are studying at Şanlıurfa Harran University, Recreation Management Undergraduate Program and taking the 2021/2022 Fall Semester Performing Arts course. The choreographies and flow text of the stage performance "Seven Voices One Breath from Anatolia with their Tales and Folk Dances" were designed by the researchers. The data in the research were collected through interviews. The interview form prepared by the researchers in order to evaluate how the application affected the study group and what happened during the research process was obtained from the interviews with the students before starting the application, during the process and after the application was finished. The data obtained from the interview forms consisting of seven semi-structured questions were evaluated with statistical calculations (frequency, percentage). As an out-of-class practice with interview forms, observation of the process and findings obtained from written/visual documents; As a sub-branch of performing arts in active learning areas, folk dances provide a sense of social belonging to the individual, develop self-confidence and creativity, make learning effective and teach by doing, and performing as a lesson product in the performing arts class, especially for students who will take this course. It has been concluded that it is important in terms of productivity, contributes to the development of students' self-confidence, contributes positively to the sense of responsibility brought by group work, and contributes to the development of effective communication and empathy skills. Based on these results, it is suggested that outdoor methods should be included more frequently in art education and that the study should be done on a larger scale in order to investigate the effect of the study in other courses in art education.