Pen Academic Publishing-   |  e-ISSN: 2667-5331

Original article | International Journal of Research in Fine Arts Education 2019, Vol. 2(1) 9-22

Sanat Diyagramı ve İlköğretim Birinci Kademe Öğrencilerin Görsel Sanatlar Dersinde Ürettikleri Diyagram Örnekleri

Seda Balkan & Ezgi Tokdil

pp. 9 - 22   |  Manu. Number: MANU-1905-18-0002.R1

Published online: June 24, 2019  |   Number of Views: 277  |  Number of Download: 957


Abstract

Araştırmada, bir öğretim yöntemi olan kavram haritası dayandığı temel kuramlar bakımından incelenerek; görsel deneyimin, bilişsel sürecin, kavram, düşünce ve izlenimlerin sembolik olarak şematize edilmesinde bir araç olarak kullanılmasının eğitim açısından katkıları analiz edilmektedir. Bu doğrultuda sanat eğitiminde bir kavram haritası modeli olarak sanat diyagramının önemi ve öğrenme kazanımlarına etkisi araştırma sürecine dahil edilerek, örnekleme alınan çalışmalar üzerinden kapsamlı bir değerlendirme yapılmaktadır. Araştırmanın örneklemini, çocuğun çizgisel gelişim basamaklarından şematik döneme karşılık gelen ilköğretim birinci kademe öğrencilerin yarattıkları diyagram örnekleri (kavram haritaları) oluşturmaktadır. Bu doğrultuda resimsel anlatının çocuğu tanıma etkinliği olduğu ve yaratılan diyagram örneklerinin çocuğun bilişsel ve duygusal dünyasının sembolik ifadelerine sahip olduğu düşüncesinden yola çıkılarak, örnekleme alınan çalışmalarda yer alan görsel motifler ve dayandığı temeller ayrıntılı olarak analiz edilmektedir. 

Kavram haritaları genel tanımıyla, geçmişte öğrenilen bilgi ile yeni öğrenilen bilgi arasında öğrencinin ilişki kurarak soyut düşünceyi somut verilerle desteklemesi ve bu zihinsel süreci sembolik bir anlatımla ortaya koymasıdır. Bu anlatımın eğitim açısından önemine bakıldığında, etkili bir öğrenme tekniği olduğu, bireylerin zihinsel olarak düşünme biçimlerini şekillendirdiği, konuları analiz etmesinde, ilişkilendirmesinde ve bu yolla çözüme ulaşmasında bir araç işlevi gördüğü ve bunun yanında yaratıcı düşünmenin de önemli bir tetikleyicisi olarak rol oynadığı görülmektedir. Bu nedenle kavram haritaları eğitimcinin öğrenciye sunmak istediği bilginin kolay ulaşılırlığı, kalıcılığı, etkililiği açısından önem taşımaktadır. Bununla birlikte görsel sanatlar alanında uygulanan kavram haritası modellerinden olan sanat diyagramları bilginin zihinsel olarak düzenlenerek görsel semboller aracılığıyla aktarılması sürecini kapsar ve yukarıda belirtilen kazanımlarının yanında, eğitimcinin öğrencinin somut yaşantısının yanında soyut düşüce dünyası hakkında da bilgi edinmesine olanak tanır. Bu yönüyle görsel sanatlar alanında kullanılan kavram haritalarının (sanat diyagramı) çift yönlü bir işleve sahip oldukları görülmektedir. Bununla birlikte araştırma kapsamında örnekleme alınan çalışmalar yoluyla üzerinde durulmak istenen kavram haritası kullanımının bu ikinci işlevidir; bu işlev öğrencilerin sembolik ve şematik çizimleri yoluyla onların gelişim düzeyleri, bireysel özellikleri ve yaratıcı süreçleri hakkında eğitimciye "tanıma/tanımlama" imkanı verir.

Keywords: Kavram haritası, Sanat diyagramı, Sanat eğitimi, Yaratıcı düşünme, Şematik anlatım


How to Cite this Article?

APA 6th edition
Balkan, S. & Tokdil, E. (2019). Sanat Diyagramı ve İlköğretim Birinci Kademe Öğrencilerin Görsel Sanatlar Dersinde Ürettikleri Diyagram Örnekleri . International Journal of Research in Fine Arts Education, 2(1), 9-22.

Harvard
Balkan, S. and Tokdil, E. (2019). Sanat Diyagramı ve İlköğretim Birinci Kademe Öğrencilerin Görsel Sanatlar Dersinde Ürettikleri Diyagram Örnekleri . International Journal of Research in Fine Arts Education, 2(1), pp. 9-22.

Chicago 16th edition
Balkan, Seda and Ezgi Tokdil (2019). "Sanat Diyagramı ve İlköğretim Birinci Kademe Öğrencilerin Görsel Sanatlar Dersinde Ürettikleri Diyagram Örnekleri ". International Journal of Research in Fine Arts Education 2 (1):9-22.

References
  1. Aydın, G. (2010). Zihin haritalama tekniğinin dinleneni anlamaya ve kalıcılığa etkisi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (2): 47-62.  [Google Scholar]
  2. Aytekin, A. ve Tokdil, E. (2016). Bilim ve sanatta iyi örnekler ve atölye çalışması kapsamında bir örnek: Sanat diyagramı oluşturma, II. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi. [Google Scholar]
  3. Bent, B. D. (1999). Cartography. thematic map design. Fifth edition. WCB/McGraw-Hill Companies Inc., New York. [Google Scholar]
  4. Brinkmann, A. (2007). Graphical Knowledge Display- Mind Mapping and Concept Mapping As Efficient Tools in Mathematics Education (Çev. Suphi Önder Bütüner)”. Elementary Education Online, 6(1), 1-11. [Google Scholar]
  5. Buzan, T., Buzan, B. (1994). The mind map book. London: Penguin Books Ltd. [Google Scholar]
  6. Buzan, T. (2003). Hızlı okuma (Çev. Hür Güldü). İstanbul: Alfa Yayıncılık. [Google Scholar]
  7. Cullen, J. (1990). Using Concept Maps in Chemistry: An Alternative View. Journal of Research in Science Teaching, .27(10).1067-1068. [Google Scholar]
  8. Carey, S. (1987). Conceptual change in childhood. Cambridge, MA: MIT Press.  [Google Scholar]
  9. Evrekli, E., İnel, D. ve Balım, A.G. (2012). Kavram ve zihin haritası kullanımının öğrencilerin kavramları anlama düzeyleri ile fen ve teknolojiye yönelik tutumları üzerindeki etkileri, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 229-250.  [Google Scholar]
  10. Gelb, M. J. (2002). Düşünmenin tam zamanı (Çev. Taylan Bilgiç). İstanbul: Arion Yayınevi. [Google Scholar]
  11. Goodnough, K. & Long, R. (2006). Mind mapping as a flexible assessment tool, M. McMahon, P. Simmons, R. Sommers, D. DeBaets & F. Crawley (ed.), Assessment in science: Practical experiences and education research in (219-228). Arlington, VA, USA: National Science Teachers Association Press. [Google Scholar]
  12. Kortelainen, T., Vanhala, M. (2004). Portfolio, peer evaluation, and mind map in an introductory course of information studies". Journal of Education for Library and Information Science, 45(4), 273-285 [Google Scholar]
  13. Kaptan, Fitnat (1998). Fen öğretiminde kavram haritası yönteminin kullanılması, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14. 95-99.  [Google Scholar]
  14. Kaya, O. N. (2003). Eğitimde alternatif bir değerlendirme yolu: Kavram haritaları, Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25: 265-271.  [Google Scholar]
  15. Mueller, A., Johnston, M. & Bligh, D. (2002). Joining mind mapping and care planning to enhance student critical thinking and achieve holistic nursing care. Nursing Diagnosis, 13(1), 24-27. [Google Scholar]
  16. Nast, J. (2006). Idea mapping how to access your hidden brain power, learn faster, remember more, and achieve success in business. New Jersey: John Wiley & Sons Inc. [Google Scholar]
  17. Novak, J. D. ve Gowin, D. B. (1984). Learning how to learn. NewYork: Cambridge University Press. [Google Scholar]
  18. Novak, J. D. (2010). Learning, creating, and using knowledge: concept maps as facilitative tools in schools and corporations. Journal of e-Learning and Knowledge Society, 6(3), 21-30. [Google Scholar]
  19. Novak, J. D. ve A. J. Canas, "The Theory Underlying Concept Maps and How to Construct and Use Them". Technical Report IHMC CmapTools 2006-01 Rev 01-2008, Florida Institute for Human and Machine Cognition, 2008, available at: http://cmap.ihmc.us/Publications/ResearchPapers/Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. Güz 2000, s. 571-580.  [Google Scholar]
  20. Ponty, M. (2014). Algılanan dünya, sohbetler. İstanbul: Metis Yayınları.  [Google Scholar]
  21. Robinson, K. (2008). Yaratıcılık, aklın sınırlarını aşmak. İstanbul: Kitap Yayınevi. [Google Scholar]
  22. Sarıca, R. ve Çetin, B. (2012). Öğretimde kavram haritaları kullanımının öğrencilerin akademik başarısına ve kalıcılığa etkisi, İlköğretim Online, 11(2), 306-318.  [Google Scholar]
  23. Şahin, F. (2002). Kavram Haritalarının Değerlendirme Aracı Olarak Kullanılması ile İlgili Bir Araştırma", Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(11), s. 17-32.  [Google Scholar]
  24. Simonet, R ve Simonet, J. (1995). Not alma teknikleri (Çev. Pınar Kurt). İstanbul: Arion Yayınevi. [Google Scholar]
  25. Taş, H. İ. (2003). Zihinsel haritalama ve öğrencilerin zihni haritalarını geliştirme yolları, Marmara Coğrafya Dergisi, 8, 1-18.  [Google Scholar]
  26. Yavuzer, H. (1992). Resimleriyle çocuk,  resimleriyle çocuğu tanıma (6. Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi. [Google Scholar]
  27. Yolcu, E., Yılmaz, M., Maccario, N.K., Ünalan, T. ve Aykaç, V. (2010). Güzel sanatlar eğitiminde özel öğretim yöntemleri, Kazım Artut (Ed.) ve Hasan Pekmezci (Dan.). Ankara: Anı Yayıncılık.  [Google Scholar]