Dezavantajlı Çocukların Sanatsal Gelişimleri Üzerine Bir Araştırma Dezavantajlı Çocukların Sanatsal Gelişimi Üzerine Bir Araştırma

Nagihan Uysal

doi:https://doi.org/

Original article | International Journal of Research in Fine Arts Education 2019, Vol. 2(1) 36-63

Dezavantajlı Çocukların Sanatsal Gelişimleri Üzerine Bir Araştırma Dezavantajlı Çocukların Sanatsal Gelişimi Üzerine Bir Araştırma

Nagihan Uysal

pp. 36 - 63 | Manu. Number: MANU-1901-26-0002.R1

Published online: June 24, 2019 | Number of Views: 334 | Number of Download: 962

Save PDF

Abstract

Görsel sanatlar eğitimi, bireyi her yönüyle ele alan, estetik duyarlılığı artıran ve yaratıcılığı teşvik eden gelişimsel bir yaklaşımı benimser. Doğuştan başlayarak, sanatsal gelişme, çocukları sanat eğitimi yoluyla kademeli olarak geliştirir. Bu aşamalar, zaman sırasına 2-4 karalama, 4-7 ön şematik, 7-9 şematik, 9-12 gerçekçilik ve 12-14 doğalcılık içerir.

Bu çalışma, bir devlet okulunda 7. sınıftaki 20 öğrenci üzerinde gerçekleştirildi; bunlardan biri dezavantajlı ve okul dışı bir zamanda kağıttan, biri de dezavantajlı olmayan normal kişilerden birinde kağıt topladı. Amaç, sokaklarda çalışan bu dezavantajlı çocukları, sanatsal gelişimin hangi aşamasına geldiklerini belirlemek için dezavantajlı olmayan akranlarıyla karşılaştırmaktı.

Bu çalışma, betimsel bir analiz yöntemine dayanmaktadır. İlk olarak, sanatsal gelişimin aşamaları hakkındaki bilimsel yayınları araştıran bir literatür taraması yapıldı. Daha sonra, 7. sınıf öğrencilerinin öğrenme çıktıları, idare için bir değerlendirme formu geliştirmek üzere gözden geçirildi. Öğrenci kimlik formları teslim edildi ve öğrencilerin ailesi ve sosyal-ekonomik konumu ile ilgili bilgiler (ör. Eğitim, gelir düzeyleri vb.) Elde edildi.

Bu bağlamda 20 öğrenciden görsel sanatlar dersinde “Ailemizle Bir Gün” temasının resmini çizmeleri istenmiştir. Araştırmacı tarafından geliştirilen formu kullanarak öğrencilerin çizimleri incelenmiş ve puanlanmıştır. Okul dışı zamanlarda atık kâğıt toplayan dezavantajlı çocukların, sanatsal gelişimde dezavantajlı olmayan yaşıtlarından kaçtıkları tespit edildi. Dezavantajlı bireylerin çoğunun şematik 4-7 yaş döneminin özelliklerini gösterdiği bulunmuştur. Bu çağın en karakteristik özellikleri insan formlarının oldukça kaba ve sembolik olması ve nesnelerin rastgele kağıda yerleştirilmesidir. Bu özellikler tüm dezavantajlı deneklerin çizimlerinde gözlenmiştir. Dezavantajlı olmayan akranların çizimleri, 12-14 yaş natüralizminin (mantık) özelliklerini göstermiştir.

Çalışmada ayrıca, büyük şehirlere göçle ilgili sorunların sanat eğitimine etkisi de tartışılmaktadır. Bu çocuklara, okul sonrası mesai sonrası destekleyici eğitimlerle sanatsal gelişimlerindeki açığı telafi etme fırsatı verilmesi önerilmektedir. Atık kâğıt toplayan çocukların sanatta dezavantajlı olmayan akranlarıyla eşit oranda gelişemedikleri, bu sebeplerden dolayı eğitim olanaklarından yeterince yararlanamadıkları, düzenli olarak okula gidemedikleri, sosyo-ekonomik ve kültürel yoksunluk yaşadı. Okul saatleri dışında atık kâğıt toplayan çocuklara, yetenekleri doğrultusunda desteklenerek mesleki eğitime yönlendirilmeleri için temel ihtiyaçların karşılanması gerekli görülmektedir.

Keywords: Sanat Eğitimi, Sanatsal Gelişim, Dezavantajlı Çocuklar

How to Cite this Article?

APA 6th edition
Uysal, N. (2019). Dezavantajlı Çocukların Sanatsal Gelişimleri Üzerine Bir Araştırma Dezavantajlı Çocukların Sanatsal Gelişimi Üzerine Bir Araştırma . International Journal of Research in Fine Arts Education, 2(1), 36-63.

Harvard
Uysal, N. (2019). Dezavantajlı Çocukların Sanatsal Gelişimleri Üzerine Bir Araştırma Dezavantajlı Çocukların Sanatsal Gelişimi Üzerine Bir Araştırma . International Journal of Research in Fine Arts Education, 2(1), pp. 36-63.

Chicago 16th edition
Uysal, Nagihan (2019). "Dezavantajlı Çocukların Sanatsal Gelişimleri Üzerine Bir Araştırma Dezavantajlı Çocukların Sanatsal Gelişimi Üzerine Bir Araştırma ". International Journal of Research in Fine Arts Education 2 (1):36-63.

References

Alakuş, A.& Mercin, L. (Ed.) (2011). Sanat eğitimi ve görsel sanatlar öğretimi. (2. Baskı). Ankara: Pegem. [Google Scholar]
Artut, K. (2001). Sanat eğitimi kuramları ve yöntemleri.. Ankara: Anı. [Google Scholar]
Avşar, Z., Öğütoğulları, E. (2012). Çocuk işçiliği ile mücadele stratejileri. Sosyal Güvenlik Dergisi, 1, 9-40. [Google Scholar]
Ayaydın, A., Mercin, L. (2013). Görsel sanatlar eğitiminde uygulamalar. Ankara: Pegem. [Google Scholar]
Bilgin, R. (2009). Diyarbakır’da sokakta çalışan çocuklar üzerine sosyolojik bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. [Google Scholar]
Buyurgan, S., Buyurgan, U. (2012). Sanat eğitimi ve öğretimi. Ankara: Pegem. [Google Scholar]
Buyurgan, S. Yağcı, M.& Altın (2012). Göç Olgusunun Çocuk Resimlerine Yansımaları. Global Education Conference’de sunulmuş bildiri, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Girne. [Google Scholar]
Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem. [Google Scholar]
Etike, S. (1995). Sanat eğitimi yazıları. Ankara: İlke. [Google Scholar]
Güngör, M. (2008). Evrensel bir sorun olarak çocuk suçluluğu ve sokakta çalışan ve yaşayan çocuklar. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. Cilt:1 sayı:1 Aralık. [Google Scholar]
Kara, İ., S.,B., Çalık, T. (2012). Sokakta çalışan çocukların eğitim ihtiyaçları 1.GEFAD / GUJGEF 32(3): 673-695. [Google Scholar]
Karasar, N.(2013). Bilimsel araştırma yöntemi. (25.Basım). Ankara: Nobel [Google Scholar]
Kehnemuyi, Z.(2001). Çocuğun görsel sanat eğitimi. Ankara: YKY [Google Scholar]
Kırışoğlu, O.T. (2014). Sanat bir serüven. Ankara: Pegem [Google Scholar]
Kırışoğlu, O.T. (2009). Sanat kültür yaratıcılık. (2.Baskı) Ankara: Pegem. [Google Scholar]
Malchiodi, C. A. (1998). Understanding children’s drawing. New York: The Guilford. [Google Scholar]
Mamur, N. (2010). Görsel sanatlar eğitiminde ölçme ve değerlendirme. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı 28. [Google Scholar]
Öğünmez, M. (2015). Üstün yetenekli öğrencilerin sanatsal gelişim özellikleri. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi. [Google Scholar]
Özsoy, V. (2007). Görsel sanatlar eğitimi. (2.Baskı). Ankara:Gündüz. [Google Scholar]
Özsoy, V. (2003). Görsel sanatlar eğitimi resim-iş eğitiminin tarihsel ve düşünsel temelleri, Ankara: Gündüz [Google Scholar]
San, İ., İlhan, A. Ç.(Edt.). (2006). Sanat eğitiminde sanat biliminin rolü. Ankara:Natürel. S.46. [Google Scholar]
Tanrıöğen, A. (Ed). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı. [Google Scholar]
Ünver, E. (2002). Sanat eğitimi. Ankara: Nobel. [Google Scholar]
Yavuzer, H. (1988). Çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi [Google Scholar]
Yavuzer, H. (1992). Resimleriyle çocuk. İstanbul: Remzi [Google Scholar]
Yayla, Y. (2017). Küresel dünyada ve türkiye’de çocuk işçiliği: uluslararası ve ulusal yasal düzenlemeler ve ampirik göstergeler. TBB Dergisi, 128. s.416. [Google Scholar]
Yıldırım, A.&Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (9.Baskı) Ankara: Seçkin. [Google Scholar]
Yılmaz, M.&İnceağaç, M. (2017). Görsel sanatlar eğitimi uygulamalarında edebiyat ürünlerinin etkisini belirlemeye yönelik dereceli puanlama anahtarının (rubrik) geliştirilmesi. DOI: 10.17556 [Google Scholar]
http://mebk12.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/42/01/964696/dosyalar/2015_01/05025647_okullardakdezavantajl%C4%B1verskalt%C4%B1ndakocuklar.pdf [Erişim: Ekim 2018] [Google Scholar]
https://www.unicefturk.org/yazi/egitim_calismalarimiz_dunyadan [Erişim: Ekim 2018] [Google Scholar]

Volume 2 Issue 1

June 2019

All Articles