Review article | Open Access
International Journal of Research in Fine Arts Education 2025, Vol. 8(1) 23-33
Okul Öncesi Dönemde Kültürel Mirasın Sanatla Aktarımı Üzerine Bir Durum Çalışması
pp. 23 - 33
Publish Date: June 01, 2025 | Single/Total View: 0/0 | Single/Total Download: 0/0
Abstract
Kültürel miras, insanlığın ortak hafızasını ve toplumların kimliğini oluşturan en değerli birikimdir. Çocukların kendi toplumlarının kültürel değerleriyle erken yaşta tanışmaları, hem millî ve manevî duygularını güçlendirir hem de kimlik gelişimlerinin sağlam temeller üzerine inşa edilmesini sağlar. Bu nedenle, söz konusu mirasın küçük yaşlardan itibaren çocuklara aktarılması büyük önem taşımaktadır. Bu aktarımın etkili ve kalıcı biçimde gerçekleşebilmesi ise, okul öncesi dönemde sanat eğitiminin bir araç olarak kullanılmasıyla mümkün olmaktadır. Bu çalışmada, okul öncesi dönemde sanat etkinliklerinin çocukların gelişim alanlarına katkısı ve kültürel mirasın bu etkinlikler yoluyla nasıl aktarılabildiği ele alınmaktadır. Ayrıca erken çocukluk eğitiminde sanatın kültürel değerlerin tanıtılması, içselleştirilmesi ve kuşaklar arası aktarımı üzerindeki rolünü ortaya koymaktır. Literatür taraması ve doküman incelemesine dayalı derleme türünde hazırlanan çalışmada, alan yazındaki kuramsal bilgiler, araştırma bulguları ve eğitim uygulamaları incelenmiştir. Elde edilen bulgular, sanat etkinliklerinin çocukların bilişsel, dil, fiziksel, sağlık ve sosyal-duygusal gelişimini desteklediği gibi, kültürel kimlik kazanarak toplumsal aidiyet duygusu geliştirmelerine de katkı sağladığını göstermektedir. Geleneksel motifler, halk ezgileri, masallar, el sanatları gibi kültürel ögelerle yapılandırılmış sanat etkinlikleri, kültürel mirasın çocuklara anlamlı ve kalıcı biçimde ulaştırılmasında etkili bir araç olarak öne çıkmaktadır.
Keywords: Okul Öncesi, Sanat Etkinlikleri, Kültürel Miras
APA 7th edition
OZTURK, S.Y., OZTAS, Y., & GOKMEN, E. (2025). Okul Öncesi Dönemde Kültürel Mirasın Sanatla Aktarımı Üzerine Bir Durum Çalışması. International Journal of Research in Fine Arts Education, 8(1), 23-33.
Harvard
OZTURK, S., OZTAS, Y. and GOKMEN, E. (2025). Okul Öncesi Dönemde Kültürel Mirasın Sanatla Aktarımı Üzerine Bir Durum Çalışması. International Journal of Research in Fine Arts Education, 8(1), pp. 23-33.
Chicago 16th edition
OZTURK, SALIHA YURTERI, Yesim OZTAS and Esra GOKMEN (2025). "Okul Öncesi Dönemde Kültürel Mirasın Sanatla Aktarımı Üzerine Bir Durum Çalışması". International Journal of Research in Fine Arts Education 8 (1):23-33.
Abacı, O. (2003). Okul öncesi dönem çocuklarında görsel sanatlar eğitimi. Morpa Kültür Yayınları.
Arslan Çiftçi, H., & Uyanık Balat, G. (2018). Sosyal-duygusal gelişim değerlendirme ölçeği: 48-66 aylık çocuklar için uyarlama çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 74–87. https://doi.org/10.17679/inuefd.310000
Artut, K. (2009). Sanat eğitimi. Anı Yayıncılık.
Artut, K. (2010). Okul öncesinde resim eğitimi. Anı Yayıncılık.
Ataç, F. (1991). İnsan yaşamında psikolojik gelişim. Beta Basım Yayın Dağıtım A.Ş.
Atkinson, R. L., Atkinson, R. C., Smith, E. E., Bem, D. J., & Hoeksema, S. M. (2002). Psikolojiye giriş (Çev. Y. Alogan,). Arkadaş Yayınları.
Avcı, C., & Sağsöz, G. (2018). Okul öncesi eğitimde görsel sanat etkinliklerinin incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(2), 403–412. https://doi.org/10.24106/kefdergi.347947
Ayaydın, A. (2010). Okul öncesi dönemde görsel sanatlar eğitiminin bireye kazandırdığı değerler. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 187–200.
Buyurgan, S., & Buyurgan, U. (2012). Sanat eğitimi ve öğretimi: Eğitimin her kademesine yönelik yöntem ve tekniklerle (Geliştirilmiş 3. Baskı). Pegem A Yayıncılık.
Çakır, T. (2004). Çocukta dil gelişimi ve kuramsal yaklaşımlar. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7, 110–134.
Fuemana-Foa’i, L., Pohio, L., & Terreni, L. (2008). Aotearoa Yeni Zelanda’dan anlatılar: Görsel sanatlar yoluyla erken çocukluk döneminde topluluklar oluşturmak. Öğretim Sanatçısı Dergisi, 7(1), 23–33. https://doi.org/10.1080/15411790802344371
İslamoğlu, Ö. (2018). Erken çağlarda kültürel miras eğitiminin önemi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 22, 19–25. https://doi.org/10.31901/24566322.2018/22.1-3.1064
Kandır, A., & Alpan, Y. (2008). Sosyal duygusal değerlendirme aracının (ITSEA) farklı sosyo-ekonomik düzeylerde uygulanması. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(1), 33–38.
Karacan, E. (2000). Çocuklarda dil gelişimini etkileyen faktörler. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 9(7), 1–8.
Karakaya, M., & Gülcan, B. (2022). Somut olmayan kültür mirasının sürdürülebilirliğinde okul öncesi eğitim programlarındaki rekreatif oyunların kritik rolü. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 8(1), 215–230.
Kırışoğlu, O. (1992). Sanatsal zekâ ve sanat eğitimi: Sanat yazıları IV. H.Ü. Güzel Sanatlar Fakültesi Yayınları.
Koca, S. (2003). Türk kültürünün temelleri. Kültür Yayınları.
Kol, S. (2013). Erken çocuklukta bilişsel gelişim ve dil gelişimi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(21), 1–21.
Oğuzkan, Ş., & Oral, G. (1987). Okulöncesi eğitimi (2. baskı). Milli Eğitim Basımevi.
Osmanoğlu, C. (2018). İlk okuma kitaplarında değerler eğitimi: Kültürel miras söylemi etrafında bir analiz. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 18(2), 1070–1101.
Özkan, B., & Girgin, F. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin görsel sanat etkinliği uygulamalarını değerlendirmesi. Electronic Journal of Vocational Colleges, Aralık, 79–82.
Öztap, R., & Bartan, M. (2019). Okul öncesi eğitimde artık materyaller ile yapılan sanat etkinliklerinin çocukların geri dönüşüm farkındalık düzeylerine etkisinin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(3), 64–87.
Öztürk, M. (2024). Çağdaş Türk resminin tarihe tanıklığı. Konya Sanat Dergisi, 7, 264–280. https://doi.org/10.51118/konsan.2024.53
Öztürk, M., Okur, A., & Kurnaz, A. (2024). Impact of out-of-school educational environments on the creative and spatial thinking skills of gifted students. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 15, 919–938.
Pelit, E., & Türkoğlu, T. (2019). Somut olmayan kültürel miras değerlerinin turizme yansımaları: Ebru sanatı üzerine bir inceleme. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(1), 101–118.
Piaget, J. (1965). The child conception of the world. Totowa, N.J.
Temizyürek, F. (2008). Çocukta dil gelişim süreci. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi (HÜTAD), 7, 169–176.
Turan, Ş. (2005). Türk kültür tarihi. Bilgi Yayınevi.
Tutkun, C., & Acer, D. (2015). Okul öncesi öğretmen adaylarının hizmet öncesi eğitiminde müze ve sanat galerilerinin kullanımı. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(2), 417–438.
Türk Dil Kurumu. (2025). https://sozluk.gov.tr/ (Erişim tarihi: 07.04.2025)
Tzima, S., Styliaras, G., Bassounas, A., & Tzima, M. (2020). Hikâye anlatımı ve mobil teknolojinin somut olmayan kültürel mirasın korunmasındaki potansiyelinden yararlanmak: Sürdürülebilirlik bağlamında okul öncesi eğitime yönelik bir durum çalışması. Sustainability, 12(22), 9416. https://doi.org/10.3390/su12229416
Ulutaş, Ayşegül Ve Demir, Esra Ve Yayan, E. Hilal (2017). “Motor Gelişim Eğitim Programının 5-6 Yaş Çocukların Kaba ve İnce Motor Becerilerine Etkisinin İncelenmesi” Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17 (3), 1523-1538.
Ulutaş, İ., & Ersoy, Ö. (2004). Okul öncesi dönemde sanat eğitimi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 12(1), 1–12.
UNESCO. (2025). Kültür. https://www.unesco.org.tr/Pages/156/13/K%C3%BClt%C3%BCr (Erişim tarihi: 18.05.2025, saat: 23.10)
Ülgen, G., & Fidan, E. (1991). Çocuk gelişimi. Milli Eğitim Basımevi.
Ünal, F. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin çocukların sanat çalışmalarını değerlendirmesi. Electronic Journal of Vocational Colleges, 3(4), 49–53.
Ünver, E. (2016). Neden ve nasıl sanat eğitimi? İdil Sanat ve Dil Dergisi, 5(23), 865–878.
Wu, J. (2020). Okul öncesi eğitimde somut olmayan kültürel miras ve sanat öğretiminin birleştirilmesi üzerine. Yükseköğretimdeki Gelişmeler, 4(10), 147–149. https://doi.org/10.18686/ahe.v4i10.2925
Yeşilyurt, H. (2023). Okul öncesi çocuk kitaplarında kültürel miras öğelerinin incelenmesi. Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel, 6(1), 147–156. https://doi.org/10.33083/joghat.2023.254
